BX4- 4 cousas dos humanos que quizais non sabías

Que mono!

Os humanos temos parentesco próximo cos outros primates que viven na actualidade. Así, separámonos dos devanceiros dos chimpancés hai uns sete millóns de anos. Con outros monos temos menos parentesco, xa que as ramas que conducen a eles e a nós separáronse antes.

Blablabla

A capacidade humana para falar é única. As razóns de que poidamos facelo son varias. Entre outras, o desenvolvemento cerebral e a posición da nosa larinxe, máis baixa que no resto dos mamíferos.  Os bebés aínda a teñen alta e por iso poden mamar e respirar a un tempo. Nós, en cambio, xa non podemos respirar e comer á vez e, ademais, podemos atragoarnos, xa que a comida pode ir pola larinxe en vez de polo esófago, aínda que para evitar isto temos unha válvula de seguridade: a epiglote.

Doutra banda, a linguaxe permitiu que o comportamento social dos humanos fóra único. Imaxínate hai 100000 anos sen poder falar ou escoitar, por exemplo, como se debía atacar a un animal para poder cazalo. Sobrevivirías?

A dúas patas

Os nosos devanceiros de hai máis de 6 millóns de anos tiveron que enfrontarse a un cambio climático nas rexións africanas onde vivían: os bosques tropicais foron reducíndose e apareceron amplas chairas (sabanas). Algúns primates empezaron a adoptar unha postura bípede e isto foi unha vantaxe na súa supervivencia, xa que permitía refrixerarse mellor na calor dos trópicos e gastar menos enerxía nos desprazamentos. A cambio, o noso esqueleto tivo que cambiar e as mulleres, por exemplo, paren con máis dificultade que as femias dos outros animais.

O polgar

Mira o teu dedo polgar. Non está de adorno. Fíxate que con el podes facer traballos manuais de moita precisión (pensa nun reloxeiro, por exemplo). Se non fóra polo seu efecto pinza, os humanos non poderíamos ter construído nin lanzas, nin imprentas, nin móbiles.

Escoitando o universo

O pasado 14 de setembro de 2015 detectáronse por primeira vez de forma directa ondas gravitacionais.

• Que son?: si botamos unha pedra nun estanque prodúcese unha perturbación que se propaga desde a pedra en forma de círculos. Se estívesemos moi lonxe da pedra, esta perturbación case non se notaría. Pois ben, no espazotempo tamén se pode producir esa perturbación. O que sucede é que se estamos moi lonxe do foco as ondas chegan moi atenuadas, de xeito que é moi difícil detectalas. 
• Por que se producen?: calquera corpo pode producilas, pero para que sexan de suficiente intensidade ten que ter moita masa. Neste caso, debeuse a un choque entre dous buracos negros, de 26 e 39 veces a masa do Sol. Ó fusionarense, emitiron unha enerxía equivalente a tres veces a masa solar.
• Cando sucedeu isto?: hai uns 1300 millóns de anos, aínda que as ondas, pola distancia ó lugar da colisión, chegaron agora ó noso planeta.
• Onde se detectaron?: no observatorio LIGO, en Estados Unidos, que permite detectar cambios de lonxitudes da milésima parte do radio dun protón (é dicir, sobre 10^-18 metros = 1 mil billonésima de mm)
• Por que son tan importantes?: porque proban, unha vez máis, que a Teoría da Relatividade de Einstein é correcta e porque permiten estudar o universo dunha forma nova. Ata agora só dispoñíamos da luz que nos chegaba das estrelas e galaxias para saber como eran. Agora dispoñemos dun sistema que nos permitirá estudar fenómenos como a colisión de buracos negros ou o Big Bang.