Decargas 3º e 4º

• BX 4º ESO: A evolución das especies
• BX 3º ESO: Os sistemas nervioso e endócrino 
• FQ 4º ESO: Dinámica 1,  Dinámica 2, Gravitación
• Mat. 4º ESO: Funcións reais de variable real
  

Descarga 4º

 Física e química: Exercicios de Cinemática

Descarga 4º

 Física e Química: Presión en fluídos

Física e Química 4º - Descarga

Enerxía e calor

Descargas 3º / 4º

• FQ4º- Hidrostática 
• Mat 3º- Polinomios 
• FQ3º - Reaccións químicas e Química atmosférica...
  

O telescopio espacial James Webb

• Que é? Un telescopio fabricado pola NASA, ESA e CSA, que foi lanzado o día de Nadal de 2021 desde La Guyane française (unha zona costeira preto do Ecuador. A razón de que se lance desde aquí é que o foguete recibe un pulo adicional polo movemento de rotación terrestre e, ao despegar cara ao leste, redúcense os riscos en caso de caída, xa que o faría sobre o océano Atlántico) e que se situará a uns 1,5 millóns de km da Terra, no punto 2 de Lagrange, oposto ao Sol.
  
• Por que é importante? Porque vai observar o Universo no rango do infravermello (mira a imaxe 1), o que lle permitirá ver as primeiras estrelas e galaxias que se formaron hai máis de    13 000 millóns de anos. Tamén estudará exoplanetas (planetas de fóra do noso Sistema Solar) e os planetas do noso propio sistema.
• Como é? O telescopio está formado por un espello primario de 18 paneis hexagonais (que vai pregado) e que se abrirá uns 13 días despois do lanzamento, cando o escudo protector estea operativo. Os espellos deben protexerse da calor do Sol para poder detectar a luz infravermella e, para elo, o telescopio conta cun escudo térmico de cinco capas que mantén a súa temperatura a uns -233 ºC. Deste xeito, poderá estudar obxectos que non podía observar o telescopio espacial Hubble. (O seu antecesor, lanzado en 1990.)
  
  
  
  
  
  

         

11 de febreiro - Día Internacional da Muller e a Nena na Ciencia

A imaxe por difracción de raios X da molécula de ADN, obtida por Rosalind Franklin, permitiu a Watson e Crick deducir a súa estrutura de dobre hélice en 1953. Porén, a contribución de Rosalind pasou case desapercibida, xa que Wilkins, colega seu, enviou a imaxe a Watson e Crick sen o permiso da investigadora, e só en 1962, cando o tres científicos recibiron o Premio Nobel, Wilkins fixo referencia ao traballo de Rosalind. Por certo, esta xa morrera en 1958 dun cancro de ovarios, debido, quizais, á radiación á que estivera sometida durante os seus estudos.

Fotografía 51 de Rosalind Franklin

FQ4-O salto de Felix Baumgartner

En 2012, o austríaco Felix Baumgartner saltou ao baleiro desde unha cápsula enviada á estratosfera a unha altura de 39 km e foi o primeiro home que superou a barreira do son en caída libre, acadando nalgún intre máis de 1300 km/h.

FQ3-Modelos atómicos

Mira el vídeo y responde las preguntas:

• ¿Quién fue el primero que retomó la idea de átomo a principios del siglo XIX?
• ¿Quién descubrió el electrón? ¿Cómo se llaman los rayos que, después, se supo que eran electrones?
• ¿Quién descubrió la existencia del núcleo atómico?
• ¿Qué modelo describe el átomo como un núcleo positivo y electrones girando en ciertas órbitas de determinada energía?
• ¿Cómo sube un electrón de una órbita  a otra de más energía?

FQ4- Caída libre e Exercicio

A) Galileo Galilei (1564-1642), considerado o pai da física experimental, foi o primeiro en decatarse de que tódolos corpos caen igual no baleiro, en contra do que pensara Aristóteles. Como na súa época non había forma de facer medidas precisas, experimentou con planos inclinados, de xeito que chegou a comprobar que distintas bólas baixaban coa mesma aceleración.

Galileo defendeu a teoría heliocéntrica de Copérnico e construíu un dos primeiros telescopios, co que observou as montañas da Lúa, os catro satélites maiores de Xúpiter, os aneis de Saturno e as manchas solares. Esta defensa das ideas de Copérnico levaríao á enfrontarse coa Inquisición. Como se retractou publicamente, só foi castigado con arresto domiciliario.

As súas aportacións á física foron determinantes, ata o punto de que xunto coas leis de Kepler e as de Newton sentaron as bases de toda a Mecánica Clásica, que estuda os movementos dos corpos e as forzas que os causan e permite explicar o xiro dos planetas ó redor do Sol.

                     A esfera e a pluma caen á mesma velocidade no baleiro

B) Mira o vídeo do coche eléctrico máis rápido do mundo (en 2016) e, cos datos que dá, calcula:

1- Aceleración 2- Ecuación do movemento e espazo percorrido aos 0,5 s 3- Espazo total percorrido (supoñemos aceleración constante) 

 

A sonda New Horizons chega a Ultima Thule

Datos xerais:

• Lanzamento da sonda: 19 de xaneiro de 2006
• Chegada a Plutón: xullo de 2015
• Chegada a Ultima Thule: xaneiro de 2019
• A que distancia de Ultima Thule pasa a sonda ?: a uns 3500 km
• Que é Ultima Thule?: Un corpo xeado do Cinto de Kuiper a uns 6400 millóns de quilómetros da Terra.
• Canto tardan as imaxes da sonda en chegar a nós?: Posto que son ondas de radio que van á velocidade da luz (300000 km/s), unhas 6 horas.

FQ4-As Leis de Kepler

Mira este vídeo y responde las preguntas:

• ¿Cómo son las órbitas de los planetas alrededor del Sol?
• ¿Es constante la velocidad orbital de los planetas?¿Por qué?
• ¿Es cierto que cuanto más alejado del Sol está un planeta más tiempo tarda en recorrer su órbita?¿Por qué?

Stephen Hawking (1942-2018)

Stephen Hawking en 2008 en Santiago, onde recolleu o premio Fonseca.

   Para saber máis (1, 2, 3)

Insignificantes

Os humanos levamos máis de 100 anos emitindo sinais de radio (Marconi foi o primeiro que logrou mandar mensaxes a través do Atlántico en 1901). Posto que estan ondas viaxan á velocidade da luz (c=300000 km/s) polo espazo, a estas alturas terán chegado a unha distancia duns 114 anos-luz, unha pequena esferiña duns 9,5 billóns de quilómetros. Se cres que é moito, mira a imaxe. O circuliño azul (abaixo, á dereita) representa unha esfera de 200 anos-luz centrada na Terra, dentro da Vía Láctea. E hai miles de millóns de galaxias como esta no Universo... Se houbese vida intelixente aí fóra, a noticia de que estamos aquí só chegaría ata a metade dese circuliño, afortunadamente para eles.

4 cousas de Física qu quizais non sabías

Atados á Terra

Por que caemos ó chan?: Polo mesmo que os planetas xiran ó redor do Sol. Tódolos corpos exercen unha forza de atracción entre eles (gravidade), pero esta en xeral é pequena. Só cando os corpos teñen moita masa (como os planetas, as estrelas,…) esta forza é grande. De feito, o combustible que leva un foguete gástase case na súa totalidade en vencer a gravidade terrestre para ir ó espazo. Foi Issac Newton o primeiro en explicar como actúa esta forza. Por certo, a gravidade non ten que ver coa atmosfera. Tódolos planetas teñen gravidade, pero non todos teñen unha capa gasosa que os envolva (atmosfera).

Enorme

O Universo observable, que é o que podemos ver con telescopios, ten un radio aproximado de 46000 millóns de anos-luz. Un ano-luz é a distancia que percorre a luz (cuxa velocidade é de 300000 km/s ) nun ano, que vén ser duns 9,5 billóns de km (isto escríbese 9,5·10¹² km). Polo tanto, os obxectos máis lonxanos que poderíamos ver están a uns 4,4·10²³ km (ou o que é o mesmo, a 440000 trillóns de km). Isto non depende de que a tecnoloxía dos nosos telescopios sexa mellor ou peor; simplemente, a luz do que hai máis aló aínda non tivo tempo de chegar a nós desde o inicio do Universo. 

^Minúsculos

Os átomos, que forman a materia coñecida, son moi pequenos, pero para comprender de que tamaño estamos a falar é mellor poñer un exemplo: se collésemos átomos de carbono, por exemplo, e os puxésemos en fila para ocupar todo o extremo da unlla do teu dedo índice (supoñemos 1 cm), necesitaríamos uns 130 millóns de átomos. O átomo máis pequeno é o de helio; o máis grande, o de cesio.

Átomo de carbono

Mundos remotos 

O planeta anano Plutón é un mundo xeado moi alonxado do Sol, que tardou en ser descuberto pola dificultade que supón velo desde a Terra (ata 1930 non se soubo que existía). Ata o momento sábese que Plutón ten cinco lúas, a maior delas Caronte. Inicialmente considerado un planeta, a medida que se atopaban novos corpos preto del (nunha zona chamada Cinto de Kuiper) xurdíu o dilema de ir engadindo planetas ó sistema Solar ou considerar este tipo de corpos como planetas ananos. Finalmente, en 2006,  os astrónomos decantáronse pola segunda opción.

 

Escoitando o universo

O pasado 14 de setembro de 2015 detectáronse por primeira vez de forma directa ondas gravitacionais.

• Que son?: si botamos unha pedra nun estanque prodúcese unha perturbación que se propaga desde a pedra en forma de círculos. Se estívesemos moi lonxe da pedra, esta perturbación case non se notaría. Pois ben, no espazotempo tamén se pode producir esa perturbación. O que sucede é que se estamos moi lonxe do foco as ondas chegan moi atenuadas, de xeito que é moi difícil detectalas. 
• Por que se producen?: calquera corpo pode producilas, pero para que sexan de suficiente intensidade ten que ter moita masa. Neste caso, debeuse a un choque entre dous buracos negros, de 26 e 39 veces a masa do Sol. Ó fusionarense, emitiron unha enerxía equivalente a tres veces a masa solar.
• Cando sucedeu isto?: hai uns 1300 millóns de anos, aínda que as ondas, pola distancia ó lugar da colisión, chegaron agora ó noso planeta.
• Onde se detectaron?: no observatorio LIGO, en Estados Unidos, que permite detectar cambios de lonxitudes da milésima parte do radio dun protón (é dicir, sobre 10^-18 metros = 1 mil billonésima de mm)
• Por que son tan importantes?: porque proban, unha vez máis, que a Teoría da Relatividade de Einstein é correcta e porque permiten estudar o universo dunha forma nova. Ata agora só dispoñíamos da luz que nos chegaba das estrelas e galaxias para saber como eran. Agora dispoñemos dun sistema que nos permitirá estudar fenómenos como a colisión de buracos negros ou o Big Bang. 

 

Newton e Darwin na Semana do Libro

Durante a semana do libro realizamos distintas actividades no colexio. O departamento Científico-Tecnolóxico tratou de achegar as obras de Newton e Darwin aos alumnos de Primaria. Así, os de 2º de E.S.O. prepararon unha biografía de Newton que presentaron na aula de 6º, co propio personaxe- con mazá e todo- de convidado de luxo. Así mesmo, os alumnos de Bioloxía de 4º E.S.O. falaron de Darwin e a súa obra na clase de 5º de Primaria. Ata o propio Darwin, alí presente, tivo certas dificultades para contestar ás preguntas intelixentísimas dos nenos. Parabéns a todos.

Abaixo, algunhas fotos da exposición de 4º de E.S.O.

Eclipse de Sol

O día 20 de marzo poderemos ver unha eclipse total de Sol, aínda que desde aquí será parcial. Isto quere dicir que a Lúa se interpón entre a Terra e o Sol pero non o tapa totalmente. O feito de que o plano de translación da Lúa ó redor da Terra e desta ó redor do Sol non coincidan fai que non tódolos meses teñamos este tipo de eclipses.

Desde Vigo poderá verse entre as  9:04 e as 11:15  (horario local). O máximo escurecemento terá lugar ás 10:07 h, momento no que estará tapado o 74% do Sol.

OLLO: Non se debe mirar directamente ó Sol durante unha eclipse, nin con gafas de sol, radiografías, etc. Merca unhas gafas específicas nunha óptica e non mires seguido máis duns poucos segundos.

                                  Lugares por onde pasará  a eclipse

Arquímedes fixo moitos descubrimentos. Un dos que máis orgulloso estaba era a demostración de que o volume dunha esfera inscrita nun cilindro é 2/3 o deste.

Benvidos ó curso 2014-15

Punto triplo

Normalmente, unha substancia está en estado sólido, líquido ou vapor. Tamén pode estar pasando dun estado a outro, por exemplo de sólido a líquido (fusión). Hai, sen embargo, un punto (dado polas condicións de presión e temperatura) no que a susbtancia está nos tres estados á vez: é o punto triplo. Para a auga, esta situación dase a 0,01 ºC (273,16 K) e 0,00604 atm.

                                        Auga no punto triplo